Tygodnik lechia.gda.pl nr 51 (14/2006)
4 kwietnia 2006

SYLWETKA ZYGMUNTA JANA CZYŻEWSKIEGO

Nie tylko piłkarz i hokeista

Do tej pory Zygmunt Jan Czyżewski kojarzony był głównie jako sprytny orędownik zmiany nazwy klubu z BOP "Baltia" na KS "Lechia". Umożliwiło mu to odejście w kwietniu 1946 roku do Łódzkiego KS bez żadnych prawnych przeszkód i konsekwencji. Tymczasem jego mniej znaną stroną jest to, że był wprost niebywale wszechstronnym sportowcem!

ANDRZEJ SKAŁCZYŃSKI

Czyżewski urodził się 4 października 1910 roku we Lwowie i rozpoczął swoją karierę sportową w pierwszoligowym zespole piłkarskim Czarni Lwów. Nie mając jeszcze ukończonych 19 lat zadebiutował w ekstraklasie w meczu Czarnych z 1.FC Katowice (08.09.1929), a niespełna miesiąc później był już autorem pierwszoligowej bramki w wygranym 4:0 spotkaniu z krakowską Wisłą. Łącznie w latach 1929-1933 rozegrał w drużynie Czarnych 59 piłkarskich spotkań ligowych.

W 1932 roku ukończył warszawski CIWF, czyli Centralny Instytut Wychowania Fizycznego. Wkrótce cała Polska otrzymała szansę poznania jego pozostałych sportowych talentów.

Oto w 1935 roku Czyżewski został w barwach Czarnych Lwów... mistrzem Polski w hokeju na lodzie. Był wtedy również reprezentantem Polski w tej dyscyplinie. Zaliczył siedem występów w pierwszej reprezentacji i dwukrotnie uczestniczył w Mistrzostwach Świata - w 1939 i 1947 roku. Natomiast w trudnych, ogarniętych wojną latach 1939-1941, 1944-1945 był zawodnikiem Dinama Lwów.

Po zakończeniu II wojny światowej trafił do Łódzkiego Klubu Sportowego, po czym przyjechał do Gdańska, gdzie rozpoczął pracę jako referent kultury fizycznej w Biurze Odbudowy Portów. To za jego namową na Wybrzeże trafiła słynna trójka "muszkieterów" - Baran, Łącz i Hogendorf, którzy z miejsca stali się ulubieńcami gdańskiej publiczności.

Jednak po wspomnianej na wstępie aferze ze zmianą nazwy klubu, cała czwórka przeniosła sie do Łodzi. Tam Czyżewski występował do 1948 roku (ostatni mecz rozegrał 14 marca przeciwko Tarnovii), kończąc więc grę 19 lat po debiucie w ekstraklasie.

Myliłby się jednak ten, kto by uznał, że zupełnie skończył ze sportem. Kontynuował bowiem karierę w hokeju na lodzie (przeszedł z ŁKS-u do Partyzanta Bydgoszcz - póżniejszej Polonii). I jakby występów w futbolu oraz hokeju było mu mało, uprawiał także z powodzeniem inne dyscypliny - piłkę ręczną, koszykówkę, tenis, lekkoatletykę, narciarstwo, a nawet saneczkarstwo!

Od 1949 roku Czyżewskiego można było oglądać na ławce trenerskiej wielu ligowych zespołów, jak choćby Pogoni Szczecin (1953 i 1962-63) , Arkonii Szczecin, Ślęzy Wrocław, Pafawagu Wrocław czy Śląska Wrocław (1960 rok).

Równocześnie z pracą szkoleniową w 1956 roku ukończył wrocławską Akademię Wychowania Fizycznego. Następnie działał jako nauczyciel na tej uczelni i był również członkiem władz Polskiego Związku Hokeja na Lodzie. Udzielał się również w organizacjach trenerskich PZPN.

Mimo iż pobyt Zygmunta Czyżewskiego w Gdańsku trwał tylko kilka miesięcy, to jednak być może dzięki niemu, a także sprowadzonym przez niego muszkieterom, rozpoczął się tuż po wojnie fenomen Lechii Gdańsk. To właśnie tacy pasjonaci zdobyli serca ówczesnych kibiców!